ไข้เลือดออก และวัคซีนป้องกันไข้เลือดออกในปัจจุบัน
วัคซีนป้องกันไข้เลือดออก
DENGUE VACCINE
ไข้เลือดออกเกิดจากการติดเชื้อไวรัสเดงกี่(Dengue virus) มีทั้งหมด 4 สายพันธุ์ ติดต่อได้จากการถูกยุงลายกัด ซึ่งมักเป็นช่วงกลางวัน การติดต่อจากคนสู่คนจะเกิดขึ้นเมื่อมียุงมากัดผู้ป่วยที่เป็นไข้เลือดออกในช่วงที่มีไวรัสอยู่ในเลือด(7วันแรก) และไปกัดคนอื่นต่อเท่านั้น
อาการของโรคไข้เลือดออก
การติดเชื้อไข้เลือดออกในครั้งแรกมักไม่มีอาการ หรือมีอาการน้อยมาก ส่วนใหญ่มักไม่รู้ตัว หลังจากหายแล้วจะมีภูมิคุ้มกันเฉพาะสายพันธุ์ที่ติดเชื้อและมักจะไม่เป็นอีก แต่ยังสามารถติดเชื้อจาก 3 สายพันธุ์ที่ยังไม่ติดได้และในการติดเชื้อครั้งที่สองมักมีอาการรุนแรงกว่าครั้งแรก
อาการที่อาจเกิดขึ้นได้ คือ มีไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว ปวดกระบอกตา คลื่นไส้อาเจียน ซึ่งอาการมักเป็นประมาณ 5-7 วัน หลังจากนั้นมักหายได้เอง ในช่วงไข้ลง สามารถเกิดอาการรุนแรง เกล็ดเลือดต่ำ มีเลือดออก ความดันต่ำ หรืออาจมีภาวะแทรกซ้อนอื่นๆได้
ใครบ้างที่เสี่ยงเป็นไข้เลือดออก
ในอดีตไข้เลือดออกเป็นโรคที่มักเกิดขึ้นในเด็ก แต่ในปัจจุบันไข้เลือดออก สามารถเป็นได้ในทุกช่วงอายุ และผู้ใหญ่ที่มีโรคประจำตัวมักมีอาการรุนแรง และมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่ากลุ่มอื่นๆ ทุกคนในประเทศไทยมีความเสี่ยงที่จะเป็นไข้เลือดออก
วัคซีนไข้เลือดออกในประเทศไทย
ปัจจุบันในประเทศไทยมีวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก 2 ชนิด เป็นวัคซีนชนิดเชื้อเป็น อ่อนฤทธิ์ ไม่สามารถให้ในหญิงตั้งครรภ์หรือผู้ที่มีภูมิคุิมกันบกพร่องได้
1.วัคซีน CYD-TDV (Dengvaxia®)
– ฉีด 3 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 6 เดือนต่อเข็ม
– ประสิทธิภาพ ในการป้องกันการนอนโรงพยาบาลจากไข้เลือดออกประมาณ 66% ในช่วง 4 ปี
– อายุที่สามารถฉีดวัคซีนได้ 6-45 ปี
– ต้องเคยติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน อาจต้องตรวจเลือดก่อนฉีดวัคซีน
ฉีด3 เข็มในช่วง 0 เดือน 6 เดือน 12 เดือน
ราคา 2,910/เข็ม (ไม่รวมค่าบริการ ราคา ณ วันที่ 29/11/2023)
2.วัคซีน TAK-003 (Qdenga®)
– ฉีด 2 เข็ม ห่างกันอย่างน้อย 3 เดือน
– ประสิทธิภาพ ในการป้องกันการนอนโรงพยาบาลจากไข้เลือดออก 90% ในช่วง 4.5ปี
– อายุที่สามารถฉีดวัคซีนได้ 4-60 ปี
– ไม่จำเป็นต้องติดเชื้อไข้เลือดออกมาก่อน
ฉีด 2 เข็มในช่วง 0 เดือน 3 เดือน
ราคา 1,639/เข็ม (ไม่รวมค่าบริการ ราคา ณ วันที่ 29/11/2023)
คำแนะนำ สำหรับวัคซีนป้องกันไข้เลือดออก
ในปัจจุบันสมาคมโรคติดเชื้อแห่งประเทศไทยจัดวัคซีนไข้เลือดออกเป็นวัคซีนแนะนำ ที่สามารถฉีดตามอายุที่จะสามารถฉีดวัคซีนได้อย่างไรก็ตามหลายคนอาจเคยได้ยินข่าวเรื่องฉีดวัคซีนไข้เลือดออก Dengvaxia® แล้วติดเชื้อไข้เลือดออกรุนแรงมากขึ้นเมื่อหลายปีก่อน นั่นเกิดจากการที่การฉีดวัคซีนเป็นเหมือนการเลียนแบบการติดเชื้อตามธรรมชาติ เมื่อติดเชื้อไข้เลือดออกหลังฉีดวัคซีนจึงเป็นเสมือนการติดเชื้อครั้งที่ 2 และมีอาการรุนแรงมากขึ้น จึงแนะนำให้ฉีดเฉพาะในผู้ที่เคยติดเชื้อมาแล้วเท่านั้น
ส่วนวัคซีน Qdenga® ที่เข้ามาใหม่ จากหลักฐานที่มีในตอนนี้ยังไม่พบเหตุการณ์ดังกล่าว
ผลข้างเคียงของวัคซีนไข้เลือดออก
ภายหลังการฉีดวัคซีนไข้เลือดออก อาจมีอาการปวดบวมแดงร้อนบริเวณที่ฉีดได้ หรืออาจมีไข้ต่ำ ๆ มีผื่นแดงตามตัวช่วงสัปดาห์แรกหลังจากฉีดวัคซีนได้แต่พบได้น้อย หากมีไข้สูงหรืออาการที่สงสัยว่าเป็นอาการแพ้ควรปรึกษาแพทย์
อย่างไรก็ตามแนะนำให้พบแพทย์ก่อนการรับวัคซีนไข้เลือดออกทุกครั้ง
ตรวจสอบรายการวัคซีน และนัดหมายพบแพทย์ได้ที่ https://www.thaitravelclinic.com/th/cost-th.html
ข้อมูลโดย นพ.รชต เจริญวิเศษศิลป์ คลินิกเวชศาสตร์ท่องเที่ยวและการเดินทาง โรงพยาบาลเวชศาสตร์เขตร้อน